Discriminatie en gebrek aan aandacht voor culturele diversiteit blijven een pijnpunt binnen de geestelijke gezondheidszorg.

Tijdens de Staten-Generaal van de GGZ zal Lukas Claus, arts-onderzoeker verbonden aan het POZAH-project, zijn licht werpen op de huidige barrières in de ggz voor patiënten met een diverse culturele achtergrond.

Ontdek vervolgens het perspectief van politici op dit belangrijk topic, in aanloop naar de verkiezingen van 9 juni 2024.

Toegankelijke en effectieve zorg, voor al onze patiënten ondanks hun maatschappelijke en culturele achtergrond, verdient immers meer dan ooit prioriteit.

Op 23 november 2023 spraken zowel Dr. Laura Van De Vliet (Psychiater binnen POZAH) en Lukas Claus (PhD-kandidaat aan de Universiteit van Antwerpen) op de vierde editie van de Migration and Health Seminar in Antwerpen. Beiden zijn nauw betrokken bij het project voor cultuursensitieve geestelijke gezondheidszorg.

Dr. Van de Vliet behandelde het thema Psychiatric Care for Asylum Seekers en Lukas Claus sprak over Asylum Seekers and Mental Health. Geïnteresseerden kunnen de seminarie integraal terugvinden op deze website.

The Sound of Young is een tool voor begeleiders en jongeren. Een combinatie van video's en handreikingen helpt hen het (groeps)gesprek aan te gaan rond drie relevante levensthema's: diversiteit, seksualiteit en mentaal welzijn.

Dr Lukas Klaus heeft een artikel gepubliceerd met als titel: Unlocking asylum seekers’ voices: protocol of a mixed-method clinical study on the use of the cultural formulation interview withasylum seekers in Belgium.

Voor meer informatie: Dr Lukas Claus [email protected]

Op 20 september 2022 ging het elfde Vlaams GGZ congres door in Wilrijk. Medewerkers van St. Alexius presenteerden hier de methodiek van het CI (Cultureel Interview) als assessmentmethodiek. Een objectief beeld van de culturele context van een persoon met een migratieachtergrond helpt zowel de diagnostiek verbeteren als de doelstellingen van het behandelingstraject. Wie interesse heeft in het verslag kan dit hieronder lezen.

Van 15 september tot 17 september 2022 ging in Rotterdam het internationaal driedaagse congres door over transculturele psychiatrie. Onze medewerkers van diverse wetenschappelijke projecten in St. Alexius namen deel. Wie interesse heeft in het verslag kan dit hier lezen. Op de foto van congress diner kunt u herkennen met L. Kirmayer, N. Destoop, C. Clous en M.H. Özgen.

Onze referentiepagina met wetenschappelijke literatuur bevat momenteel ongeveer een 400 tal verwijzigingen naar boeken en artikels. Een bron van informatie voor wie kennis wil opdoen over het thema of bruikbaar voor wetenschappelijk onderzoek.

Eind 2021 startte een project in het PC Sint Kamillus te Bierbeek om een digitale module te ontwikkelen over cultuursensitieve zorg en diversiteit. Deze module zal deel uitmaken van het digitale leeraanbod in het PC Sint Kamillus. Er worden momenteel scenario's voorbereid voor deze module waarbij er extra aandacht is voor het interactieve gebeuren. Naar de toekomst toe willen we dit soort digitaal leeraanbod uitbreiden ook naar andere ziekenhuizen van de Broeders van Liefde. Momenteel zijn we in de laatste fase aanbeland en gaan we onze digitale modules uittesten bij medewerkers van St. Kamillus.

Voor meer informatie: [email protected]

Ook in de forensische geestelijke gezondheidszorg is aandacht voor cultuursensitieve behandeling en begeleiding een topic geworden.

_{^{HET OVERWEGEN VAN ETNICITEIT IN FORENSISCHE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG: ERVARINGEN VAN ZORGGEBRUIKERS UIT MIGRANTEN- EN ETNISCHE MINDERHEIDSGROEPEN EN HUN ZORGVERLENERS}}

Informatie kan gevraagd worden bij Marjolein De Pau [email protected]

Fedasil publiceert elk jaar zijn verslag over de activiteiten van het afgelopen jaar. Het nieuw jaarverslag vindt u op website van Fedasil: www.fedasil.be onder de rubriek publicaties.

Yvonne Denier zorgneticuro

In deze nota heeft u een overzicht van de eerste resultaten van een grootschalige empirische studie over de ethiek van interculturele hulpverlening in de Vlaamse ziekenhuiszorg (afdeling materniteit, perspectief van de patiënten).

Hanne Apers

Mensen zien en verklaren 'geestelijke gezondheid' immers anders: dit wordt bepaald door verschillende factoren zoals persoonlijke kennis, opleiding, interactie met mensen met psychische problemen, maar ook door culturele factoren (Choudhry et al. 2016; Jimenez et al. 2012).

Dit doctoraatsonderzoek focust op de explanatory models van geestelijke gezondheid bij zowel de nieuwkomers als hun gezondheidszorgverleners.

Stand van zaken: het onderzoeksproject is uitgevoerd. Voor meer info gebruik de link.

Wat zijn de hindernissen en moeilijkheden voor zorgverleners (en) in onze geestelijke gezondheidszorg in het hulpverleningsproces/zorgrelatie met personen met een niet-Europese migratieachtergrond?

Hoe kunnen we cultuursensitief werken hier in inzetten om die moeilijkheden en hindernissen te verkleinen en professioneler/kwaliteitsvoller werken in de verpleegkundige zorgrelatie?

Stand van zaken: Binnen het psychiatrisch ziekenhuis Sint-Alexius Grimbergen loopt het wetenschappelijk onderzoeksproject m.b.t. de implementatie van het Beknopt Cultureel Interview (BCI) en het Cultural Formulation Interview (CFI), gebaseerd en geïnspireerd op de methodiek van dr. Simon Groen.

De eerste fase van het project is afgerond. Het betreft een literatuuroverzicht van het CI (cultureel interview). In dit overzicht wordt kennis van de wetenschappelijke literatuur (artikels en boeken) over het CI (zowel het CFI als het BCI) gebundeld. De voorbereidingen voor de tweede fase zijn bijna beëindigd. Het onderzoeksprotocol werd afgewerkt en voor één zorgeenheid en het mobiel team 2B kan de uitvoering verder gezet worden met de hulpverleners die participeren aan het onderzoek via de medewerkersbevraging.

Het onderzoeksproject werd uitgebreid met een derde zorgeenheid psychosezorg. Referentiemedewerkers zijn opgeleid in het hanteren van het CI en zullen deelnemen aan het wetenschappelijk onderzoek.

Voor meer informatie: [email protected]

Stand van zaken: In oktober 2021 is dr. Lukas Claus (UA-VUB) gestart met de praktische uitvoering van het onderzoek naar de impact van COVID en de psychische gezondheid bij jonge asielzoekers.

In de eerste fase werd het project verder uitgebouwd in samenspraak met verschillende stakeholders en werden samenwerkingen met asielcentra van Fedasil en het Rode Kruis opgestart. In overleg met deze centra en andere experten, werd de methodologie zoveel mogelijk afgestemd op de noden en uitdagingen binnen deze populatie. Dit proces werd mee gestuurd door een literatuuronderzoek, waarbij expliciet werd stilgestaan bij de barrières die asielzoekers binnen de geestelijke gezondheidszorg ervaren. Belangrijke thema’s die uit dit literatuuronderzoek naar voor kwamen, zijn gebrek aan kennis en toegankelijkheid van het systeem. Het bestaan van taalbarrières, stigma en invloed van de culturele context zijn aandachtspunten voor de klinische praktijk met asielzoekers. Dit voorjaar is de effectieve dataverzameling binnen het PC St.Alexius en de verschillende asielcentra voorzien.

Er is een wetenschappelijk artikel geschreven en gepubliceerd in het tijdschrift voor psychiatrie. Zie deze link voor het artikel.

https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/nl/tijdschrift/last_issue/2022/8/50-13037_Barrieres-in-de-ggz-voor-asielzoekers-in-hoge-inkomenslanden

Voor meer informatie: [email protected] en [email protected] [email protected]

Stand van zaken: het project loopt, de eerste gunstige resultaten zijn zichtbaar.

Het project POZAH helpt volwassen asielzoekers die een ernstige psychiatrische problematiek hebben en daarom nood hebben aan specifieke en gespecialiseerde behandeling en zorg. Het is een samenwerking tussen Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Alexius  en Fedasil. Het doel is een maximale integratie in de maatschappij. We helpen hen met een multidisciplinair team van psychiaters, psychologen, maatschappelijk assistenten, casemanagers, tolken, verpleegkundigen en ervaringsdeskundigen.

Vanaf 1 september 2022 is er een expertiseconventie afgesloten tussen het PZ St. Alexius en Fedasil voor de opvang van verzoekers voor internationale bescherming en ernstige psychiatrische problematiek.